III Ca 462/15 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach z 2015-06-02
Sygn. akt III Ca 462/15
POSTANOWIENIE
Dnia 2 czerwca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący-Sędzia: SO Tomasz Pawlik (spr.)
Sędziowie: SO Anna Hajda
SR del. Maryla Majewska-Lewandowska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 czerwca 2015 r. w Gliwicach
sprawy z wniosku Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż.
z udziałem J. N.
o wpis hipoteki przymusowej
na skutek apelacji uczestniczki postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt Dz. Kw. 152/15
postanawia:
1. oddalić apelację,
2. zasądzić od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
SSR del. Maryla Majewska - Lewandowska SSO Tomasz Pawlik SSO Anna Hajda
Sygn. akt III Ca 462/15
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy utrzymał w mocy dokonany przez referendarza sądowego w księdze wieczystej (...) na udziale we współwłasności uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy wpis hipoteki przymusowej w kwocie 346 050, 01 zł. Sąd I instancji zaaprobował, jako podstawę tego wpisu, tytuł wykonawczy w postaci prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w dniu 14.08.2014 r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Jednocześnie nie uwzględnił zarzutów zawartych w skardze uczestniczki postępowania od tego wpisu.
Sąd Rejonowy ustalił, że uczestniczka postępowania – dłużniczka wedle treści nakazu zapłaty jest współwłaścicielką nieruchomości objętej wnioskiem odnośnie udziału wynoszącego ½. Stwierdził także (po dokonaniu szczegółowych wyliczeń), że należność główna wynikająca z nakazu wraz z sumą zasądzonych odsetek i kosztów postępowania wynosiła na dzień złożenia wniosku 231 010, 20 zł. Ustalił także, że zgodnie z treścią klauzuli wykonalności nakaz zapłaty jest prawomocny i uprawnia do egzekucji w stosunku do uczestniczki postępowania.
Na bazie powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy ocenił, że wpis hipoteki nie narusza art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, gdyż suma hipoteki stanowi 150% zabezpieczonej wierzytelności głównej wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne, określonymi w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki na dzień złożenia wniosku o wpis hipoteki. Jako podstawę prawną dokonania wpisu wskazał art.109 ust.1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece akcentując, że wniesienie przez dłużniczkę wniosku o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty nie niweczy tytułu wykonawczego w postaci tego nakazu. Jednocześnie podkreślił ograniczony zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego. Uznając skargę za bezzasadną, jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał art.518 1 § 3 k.p.c..
Od opisanego postanowienia apelację wniosła uczestniczka postępowania, która zarzuciła Sądowi I Instancji naruszenie art.626 8 § 2 k.p.c. oraz art.68 § 2 i art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przez przyjęcie, że podstawa wpisu hipoteki nie odpadła oraz przez przyjęcie, że na podstawie tytułu wykonawczego przedstawionego przez wnioskodawcę można wpisać hipotekę przekraczającą sumę wierzytelności istniejących w dniu złożenia wniosku. W oparciu o ten zarzut skarżąca domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie wpisu hipoteki.
Jednocześnie skarżąca wniosła o zawieszenie postępowania do czasu zakończenie postępowania wywołanego jej wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty będącego podstawą wpisu.
W uzasadnieniu apelacji podniesiono także, że uczestniczka wniosła skargę na orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty. W ocenie skarżącej spowodowało to odpadnięcie przesłanki wpisu, gdyż postanowienie o nadaniu nakazowi klauzuli wykonalności utraciło moc prawną na zasadzie art.398 22 § 2 k.p.c..
W zakresie naruszenia art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, skarżąca odwołała się do treści art.68 ust.2 ustawy dającemu właścicielowi obciążonej nieruchomości możliwość żądania zmniejszenia sumy hipoteki, gdy obciążenie jest nadmierne. Nie kwestionowała natomiast szczegółowych wyliczeń zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.
W dalszych pismach procesowych skarżąca podtrzymała swoje stanowisko, akcentując skutki, jakie wedle niej wywołało wniesienie skargi na postanowienie referendarza o nadaniu nakazowi klauzuli wykonalności. Podkreśliła też, że skarga ta, jak i wniosek o przywrócenie terminu nie zostały dotąd rozpoznane.
Wnioskodawca domagał się oddalenia apelacji i zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego. Odwołując się do treści art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wskazał, że suma hipoteki mieści się w granicach przewidzianych przez ten przepis i nie jest nadmierna. Podkreślił też, że zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego wyłącza możliwość kwestionowania tytułu wykonawczego.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja okazała się bezzasadna.
Skarżąca nie kwestionowała, że przedłożony przez wnioskodawcę tytuł wykonawczy mógł być podstawą wpisu hipoteki przymusowej na przysługującym jej udziale w nieruchomości. Wbrew natomiast jej twierdzeniom tytuł ten nie utracił mocy prawnej. Nie spowodowało tego samo wniesienie, nierozpatrzonego dotychczas, wniosku o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu. Nie wywołało też takiego skutku wniesienie skargi na postanowienie referendarza sądowego o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności.
Jeśli chodzi o tę skargę to nie ma racji skarżąca, że na skutek jej wniesienia postanowienie referendarza utraciło moc prawną. Do postanowienia referendarza o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu wykonalności nie stosuje się, bowiem art.398 22 § 2 a art.767 3a k.p.c., zgodnie, z którym (zdanie drugie) wniesienie skargi na orzeczenie referendarza wydane w postępowaniu egzekucyjnym nie powoduje utraty jego mocy.
Treść księgi wieczystej ma charakter dynamiczny i zmienia się adekwatnie do treści dokumentów dotyczących objętej nią nieruchomości. Jednocześnie zakres rozpoznania sprawy o wpis w księdze wieczystej jest ograniczony do badania treści samej księgi oraz treści wniosku i treści i formy załączonych dokumentów (art.626 8 § 2 k.p.c.). W tym kontekście brak podstaw do zawieszenia postępowania w związku z podjętymi przez skarżącą działaniami mającymi na celu podważenie dotyczącego ją tytułu wykonawczego. Nie będzie, bowiem przeszkód do wykreślenia wpisu hipoteki w przyszłości na wniosek dłużniczki o ile wykaże ona, za pomocą dokumentów, że podstawa wpisu odpadła.
Obecnie, wbrew zarzutom apelacji, nie ma natomiast podstaw do takiego ustalenia.
Ujawniona kwota hipoteki została ustalona w zgodzie z regulacją zawartą w art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Skarżąca nie kwestionowała szczegółowych wyliczeń zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Z wyliczeń tych wynika, że suma hipoteki stanowi 150% zabezpieczonej wierzytelności głównej wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne, określonymi w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki na dzień złożenia wniosku o wpis hipoteki. Ustalenia Sądu Rejonowego w tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni akceptuje i przyjmuje za własne. Przesądza to o bezzasadności zarzutu naruszenia art.110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, gdyż suma hipoteki mieści się w granicach przewidzianych przez ten przepis. Niedopuszczalne natomiast było w niniejszym postępowaniu badanie czy zabezpieczenie hipoteczne nie jest nadmierne w rozumieniu art.68 ust.2 wskazanej ustawy. Związane z tym kwestie wykraczają, bowiem poza kognicję sądu wieczystoksięgowego.
Z tych wszystkich względów, gdy apelacja okazała się bezzasadna, na podstawie art.385 w zw. z art.13 § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto na zasadzie art.520 § 2 i 3 k.p.c. w zw. z § 12 ust.1 pkt 1 i § 7 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, mając na uwadze sprzeczność interesów stron oraz konieczność podjęcia czynności przez wnioskodawcę w postępowaniu wywołanym bezzasadną apelacją uczestniczki postępowania.
SSR (del.) M. Majewska-Lewandowska SSO T. Pawlik (spr.) SSO A. Hajda
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gliwicach
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Tomasz Pawlik, Anna Hajda , Maryla Majewska-Lewandowska
Data wytworzenia informacji: