Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 5 września 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił K. G. prawa do przeliczenia emerytury z uwzględnieniem rekompensaty
z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych argumentując, że ubezpieczony przed 1 stycznia 1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych i uwzględnienie jej przy wyliczaniu wysokości przyznanej emerytury. Podniósł, że zgodnie z przedłożonymi przez niego świadectwami i zaświadczeniami oraz zeznaniami świadków, wykonywał pracę w warunkach szczególnych w całym okresie zatrudnienia w Oddziale G. – (...) Szpitala (...) w P..

Organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony ukończył 60 lat z dniem 27 lutego 2024r.

W okresie od 15 października 1984r. do 31 lipca 2008r., ubezpieczony pracował
w Oddziale G. – (...) Szpitala (...) w P., początkowo jako lekarz stażysta w ramach odbywania podyplomowego stażu lekarskiego. Następnie w związku z rozpoczęciem zdobywania specjalizacji I i II stopnia, w okresie od 15 października 1985r. do 31 marca 1995r. pracodawca powierzał mu kolejno stanowiska: młodszego asystenta, asystenta i starszego asystenta, a w okresie od 1 kwietnia 1995r. do 31 marca 2004r. stanowisko zastępcy ordynatora, zaś w okresie od 1 kwietnia 2004r. do 31 lipca 2008r. ponownie starszego asystenta.

W Szpitalu (...) w P. wydzielony był Oddział (...), który zajmował się wszystkimi procedurami medycznymi związanymi z ciążą i chorobami układu rozrodczego. Początkowo, tj. przez kilka pierwszych lat pracy odwołującego, oddział ten nie posiadał własnej sali operacyjnej i w związku z tym dzielił użytkowanie takiej sali z oddziałem chirurgicznym. W konsekwencji zabiegi operacyjne wykonywane były przez lekarzy oddziału (...) przez 2 dni w jednym tygodniu, zaś w następnym przez 3 dni i ponownie cykl ten się powtarzał. Pozyskaniu przez ten oddział własnej sali operacyjnej, zabiegi operacyjne w tym oddziale również nie były realizowane codziennie. Pracą oddziału kierował ordynator, który równomiernie rozdzielał pracę pomiędzy wszystkich lekarzy, kierując ich do poszczególnych zadań związanych z prowadzeniem zabiegów, nadzorem nad przebiegiem porodów oraz doglądaniem stanu pacjentek na oddziale. W okresie spornym w Oddziale (...) Szpitala (...) w P., zatrudnionych było 5 lekarzy (...). Trzech z nich zajmowało się w danym dniu prowadzeniem zabiegów na sali operacyjnej, kolejny lekarz zajmował się nadzorem nad odbieraniem porodów, a ostatni nadzorem nad przebiegiem leczenia i stanem zdrowia pacjentek przebywających na oddziale. Ordynator dbał o równe rozłożenie pracy pomiędzy poszczególnych lekarzy i z tego względu każdy z nich wykonywał zamiennie i w równym rozmiarze prace wyżej opisane. Dodatkowo ordynator, a w jego zastępstwie odwołujący jako jego zastępca, kwalifikowali pacjentki przyjmowane na oddział w trybie planowym, tj. ustalali stan zaawansowania schorzenia, bądź ciąży i decydowali o sposobie leczenia. Z kolei pacjentki przyjmowane w trybie nagłym, kwalifikowane były na Izbie Przyjęć przez lekarza, który w danym dniu pełnił nadzór nad pacjentkami na oddziale.

Wszyscy lekarze zajmowali się prowadzeniem dokumentacji z przebiegu leczenia pacjentek, wykonywaniem badań USG, a także kierowani byli do poradni(...), gdzie przyjmowali pacjentki, dokonywali badań i udzielali porad lekarskich.

W dniu 15 października 1984r. ubezpieczony zawarł z ZOZ w P. umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku lekarzy stażysty. Odbywał praktyki i staże podyplomowe na różnych oddziałach, pełnił dyżury w Szpitalu, pracował w poradniach (...)na terenie P. w wymiarze 1 – 2 godzin dziennie, w Szkole (...) w K. we wtorki w godzinach 12.00-15.00, w Przedszkolu nr (...) w K. we wtorku w godzinach od 10.00-12.00.

Od 15 października 1985r. ubezpieczony został zatrudniony w ZOZ w P. na stanowisku młodszego asystenta. Rozkład zajęć ubezpieczonego został ustalony tak, że pracował w Szpitalu na oddziale (...) od 8.00. do 13.00 i w Przychodni (...) od 13.00—do 15.00. Odwołujący w kolejnych latach uczestniczył w stażach specjalizacyjnych ( w tym oddziale (...)), Z dniem 1 kwietnia 1989r. został oddelegowany do pracy w Przychodni (...) w pełnym wymiarze czasu pracy, wskazano, że oddelegowanie będzie ważne do odwołanie. W czerwcu 1989r. odbywał staż specjalizacyjny w Klinice (...) w K. wymiarze 3,5 godziny, w października 1989r. w Instytucie (...). Z dniem 24 listopada 1989r. ubezpieczony został oddelegowany z Przychodni nr (...) do pracy na oddziale (...)w P. w godzinach od 7.00- 15.00. Z dniem 22 października 1990r. ubezpieczony został odwołany z oddelegowania z Poradni nr (...) do pracy na oddziale (...) w Szpitalu (...) w P., zaznaczono że praca w Poradni nr(...)będzie realizowana w ramach pełnoetatowego zatrudnienia w Szpitalu.

Od (...) ubezpieczony został powołany na stanowisku zastępcy ordynatora Oddziału (...). Od 1 listopada 1996r. ubezpieczonego obowiązywał podał godzin pracy : oddział (...) – 7 godzin, pracownia (...) w Szpitalu – 30 min, pracownia (...) w przychodni nr(...) – 10 godzin tygodniowo.

Od 1 lutego 1999r. ubezpieczonego obowiązywał podał godzin pracy : oddział (...) – 5.35 godziny, pracownia (...) w przychodni nr (...)– 2 godziny dziennie.

Od 2 stycznia 2001r. ubezpieczonego obowiązywał podał godzin pracy : oddział (...)– 35.5 godzin tygodniowo, pracownia (...) – 2,5 godziny tygodniowo, Poradnia (...) – 2 godziny tygodniowo.

Od 1 grudnia 2002r. ubezpieczonego obowiązywał podał godzin pracy : oddział (...) – 36.5 godzin tygodniowo, pracownia (...)– 1,5 godziny tygodniowo, Poradnia (...) – 2 godziny tygodniowo.

Odwołujący nie brał udziału we wszystkich zabiegach operacyjnych, które były w danym tygodniu przeprowadzane przez oddział. Gdy ubezpieczony nie wykonywał operacji, to pracował na sali porodowej, wykonywał nadzór nad prawidłowym przebiegiem porodów, ewentualnie wykonywał zabieg cięcia cesarskiego, bądź też inne drobne zabiegi, co zajmowało mu 2-3 godziny w czasie dnia pracy. W dni, kiedy ubezpieczony sprawował nadzór nad oddziałem, to zapoznawał się z dokumentacją pacjentek na oddziale, uczestniczył w obchodzie lekarskim, zajmował się prowadzeniem dokumentacji medycznej, udawał się na Izbę Przyjęć w celu zbadania i zakwalifikowania pacjentki przyjmowanej w trybie nagłym. Zajmował się też na równie z innymi lekarzami prowadzeniem badań (...)oraz przyjmowaniem pacjentek w przyszpitalnej poradni (...)oraz innych takich poradniach w przychodniach na terenie P., które nie posiadały na stałe zatrudnionego lekarza o takiej specjalności.

Pracodawca w świadectwie pracy za sporny okres nie potwierdził, że ubezpieczony w ww. okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, zeznań świadków A. P. i D. P. (k.36v-38) oraz H. B. i S. M. (k.54-55v), przesłuchania odwołującego (k.55v-56), ich akt osobowych.

Sąd pominął dowód z ksiąg zabiegów operacyjnych i ksiąg zabiegów drobnych okresu spornego, bowiem z zeznań świadków jak i samego ubezpieczonego jednoznacznie wynika, że ubezpieczony nie pracował stale i w pełnym wymiarze przy wykonywaniu operacji i zabiegów. Odwołujący, w Szpitalu w P. tak jak i pozostali lekarze oddziału pracował na oddziale, na sali porodowej, sali operacyjnej, w poradni (...) i poradniach (...)– w zależności od dyspozycji ordynatora. W konsekwencji liczba operacji i zabiegów, które przeprowadzał w spornym okresie nie ma żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia sprawy. Okoliczność, że ubezpieczony pracował nie tylko na oddziale szpitalnym, ale również w pracowniach (...) i poradniach potwierdzają nadto jego akta osobowe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( Dz.U. 2023.164), rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Mając na uwadze odesłanie z art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych do regulacji ustawy FUS dotyczących pracy w warunkach szczególnych, ubezpieczony winien wykazać, że do 31 grudnia 2008r. pracował w warunkach szczególnych przez 15 lat.

Rodzaj prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze określają załączniki A i B rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U. 1983.8.43).

W wykazie A dziale XII do tego rodzaju prac zaliczono: „ prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych ”.

Bezspornym w sprawie jest, że ubezpieczony w latach 1988 – 2008 pracował jako lekarz w na oddziale (...) Szpitala (...) w P..

Po myśli § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach, to okresy wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że aby jakaś praca mogła być w sensie prawnym uznana, ze „wykonywaną w warunkach szczególnych/szczególnym charakterze” to musi być wymieniona w powołanych wykazach i musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze. Odwołanie w przepisie do pełnego wymiaru czasu pracy „obowiązującego na danym stanowisku” oznacza, że praca ta winna być wykonywana w pełnym wymiarze u jednego pracodawcy.

Przepisy regulujące pracę w warunkach szczególnych/ szczególnym charakterze i związane z tym uprawnienia dla pracowników, wprowadzone zostały jako, że określone rodzaje prac z uwagi na narażenie na czynniki szkodliwe, wpływają niekorzystnie na stan zdrowia pracowników. Motyw przyświecający ustawodawcy opiera się bowiem na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy i wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego, Sąd uznał, że ubezpieczony nie wykazał, że do 31 grudnia 2008r. przepracował w warunkach szczególnych 15 lat. W spornym okresie ubezpieczony nie pracował stale i w pełnym wymiarze w „zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych ”.

Jako lekarz (...), wykonywał wszystkie obowiązki lekarza oddziału, pracował na sali porodowej oraz operacyjnej. Nadto, wykonywał prace w poradniach szpitalnych i poza szpitalem. Brak podstaw do powielania w tym miejscu dokonanych wcześniej ustaleń faktycznych. Podkreślenia jedynie wymaga, że wszystkie słuchane w sprawie osoby, potwierdziły okoliczność, że ubezpieczony nie pracował stale i w pełnym wymiarze na sali operacyjnej i przy zabiegach.

Wobec braku podstaw do zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych spornego okresu zatrudnienia ubezpieczony nie legitymuje się na dzień 31 grudnia 2008r. wymaganym 15 – letnim okresem takiej pracy. W takiej sytuacji nie przysługuje mu prawo do rekompensaty.

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska