Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 14 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędziowie: SO Lucyna Morys - Magiera

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku K. G.

z udziałem H. G.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 3 czerwca 2013r., sygn. akt I Ns 845/10

postanawia:

1.  odrzucić apelację w części zaskarżającej nieistniejące orzeczenie o zasadności wniosku wnioskodawczyni o rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste wnioskodawczyni i uczestnika postępowania;

2.  uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Lucyna Morys – Magiera

Sygn. akt III Ca 1623/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach w postanowieniu z dnia 03 06 2013r. ustalił,
że w skład majątku wspólnego K. G. i H. G. wchodzą: samochód marki M.; szafa w łazience; meble kuchenne wraz z kuchenką
i lodówką; obrazy 3 sztuki; suszarka do prania; lampy 2 sztuki o łącznej wartości 63.000 zł (pkt I), dokonał podziału majątku wspólnego w ten sposób, że ruchomości wskazane w punkcie I przyznał uczestnikowi postępowania H. G. (pkt II), zasądził od uczestnika postępowania H. G. na rzecz wnioskodawczyni K. G. kwotę 31.500 zł, płatne w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia, wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia
w płatności (pkt III); kosztami postępowania obciążył wnioskodawczynię, uczestnika postępowania i Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Gliwicach w zakresie w jakim je ponieśli (pkt IV).

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia wskazał, że w czasie trwania małżeństwa uczestnicy postępowania pozostawali w ustroju ustawowej wspólności majątkowej, unormowanej przepisami art. 31 i nast. k.r.i o. Od 1991-1996 pozostawali w nieformalnym związku. Związek małżeński zawarli w 1996 roku, czyli w czasie kiedy uczestnik postępowania miał 56 lat i za sobą 38 lat pracy. Uczestnik posiadał pieniądze od swojego ojca w kwocie 300.000 marek, miał również oszczędności zgromadzone jeszcze przed ślubem. Ponadto wskazał, że zarówno mieszkanie
w W. oraz dom w A. był przedmiotem darowizny, a zatem stanowiły składniki majątku osobistego. Środki ze sprzedaży nieruchomości w A. - 495.000 marek uczestnik przeznaczył na sfinansowanie nakładów na nieruchomość
w B.. Ponadto uczestnik dysponował jeszcze pieniędzmi ze sprzedaży mieszkania w W. (92 000 euro). Wszystkie zatem nakłady zarówno na nieruchomość w A. jak i na nieruchomość w B. dokonane zostały
z majątku osobistego uczestnika postępowania. Sąd wyłączył do odrębnego rozpoznania sprawę z powództwa H. G. przeciwko K. G. o zapłatę.
W niniejszym postępowaniu dokonał rozliczenia rzeczy ruchomych, które wychodziły w skład majątku wspólnego uczestników. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520§1 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła wnioskodawczyni K. G. w zakresie
w jakim Sąd pominął rozstrzygnięcie o nakładach dokonanych z majątku wspólnego na majątek osobisty i zasadach jego zwrotu, wnosząc o zmianę orzeczenia w tej części
i ustalenie, że nakłady na nieruchomość w B. zostały dokonane z majątku wspólnego stron oraz przeniesienie na podstawie 231 § 2 k.c. własności tej nieruchomości na uczestnika postępowania z obowiązkiem dokonana na rzecz wnioskodawczyni spłaty w wysokości połowy wartości tych nakładów oraz całej wartości nieruchomości gruntowej oraz w zakresie punktu IV w jakim Sąd nie zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania, które poniosła w niniejszej sprawie.

Zarzuciła, że przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia naruszono prawo procesowe i materialne, regulacje :

-

art. 231 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, mimo wyraźnego wniosku w tym zakresie i pominięcie tegoż wniosku przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy;

-

art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez nieprawidłowe ich zastosowanie
i przyjęcie przez Sąd założenia, iż uczestnik postępowania składając do akt dokumenty w języku niemieckim bez ich przetłumaczenia udowodnił swe twierdzenia dotyczące źródeł pochodzenia środków finansowych na zakup nieruchomości w W. lub budowę domu w B.;

-

art. 233 § 2 k.p.c. poprzez brak oceny jakie znaczenie nadać milczącej postawie uczestnika postępowania wobec skierowanego do niego wniosku o wyrażenie zgody na dostarczenie dokumentacji przez notariusza niemieckiego mimo złożonego zobowiązania na rozprawie z dnia 2 06 2011r.;

-

art. 232 § 1 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. poprzez błędne oparcie się na dokumentach przedłożonych przez uczestnika i przyjęcie za wykazane faktów dotyczących zbywania i nabywania nieruchomości na terenie Niemiec;

-

art. 256 k.p.c. w zw. z art. 5 § 1 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych poprzez niczym nieuzasadnione przyjęcie w poczet materiału dowodowego nieprzetłumaczonej na język polski dokumentacji sporządzonej w języku niemieckim

-

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia i niedokonanie przez sąd pierwszej instancji oceny wiarygodności zebranego materiału sporządzonego wyłącznie w języku niemieckim; całkowite pominięcie faktu,
iż uczestnik potwierdził, że w trakcie trwania związku małżeńskiego stron doszło do spłaty długu hipotecznego z majątku wspólnego stron; błędne ustalenie jakoby nakłady na nieruchomość w B. stanowiące majątek osobisty wnioskodawczyni zostały w całości poczynione wyłącznie z majątku osobistego uczestnika; pominięcie w ustaleniach faktycznych, iż uczestnik
w 1999 r. zakupił dla siebie prywatne ubezpieczenie za kwotę 205 000 DM oraz błędne ustalenie, iż na rzecz wnioskodawczyni zostało zakupione prywatne ubezpieczenie za kwotę 205 000 DM; sprzeczność ustaleń Sądu zawartych
w postanowieniu z treścią materiału dowodowego polegającą na przyjęciu przez Sąd jakoby uczestnik postępowania „ w czasie kiery pracował zarabiał około 35 000 marek”; ponadto niewskazanie przyczyn, na jakich sąd się oparł, nie dając wiary zeznaniom świadków powołanych przez wnioskodawczynię;

-

art. 217 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego zgłoszonego dnia
17 lutego 2012r. o dopuszczenie dowodu z postaci opinii innego biegłego celem ustalenia prawidłowej wartości rynkowej nieruchomości gruntowej położonej
w B.;

-

art. 520 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji kiedy interesy stron są ewidentnie wzajemnie sprzeczne.;

-

art. 520 § 1 k.p.c. i art. 103 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i ustalenie, iż każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Ponadto wnioskodawczyni zarzuciła nieważność postępowania wynikająca
z okoliczności ewidentnego pozbawienia wnioskodawczyni możliwości obrony jej praw wobec faktu zaliczenia przez sąd w poczet materiału dowodowego dokumentów, których treści uczestnik postępowania nigdy nie przedłożył na język urzędowy czym pozbawił wnioskodawczynię możliwości zapoznania się z ich treścią.

Uczestnik postępowania H. G. domagał się oddalenia apelacji

oraz zasądzenia na jego rzecz od wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu podniósł, iż Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny po przeprowadzeniu w sposób prawidłowy postępowania dowodowego. Wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni wszystkie dokumenty były przetłumaczone, wydana przez biegłego opinia była rzetelna i niesprzeczna. Sąd prawidłowo ustalił,

że mieszkanie w W. stanowiło majątek odrębny uczestnika, a środki pochodzące z jego sprzedaży przeznaczone zostały na dom w B..

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Wnioskodawczyni między innymi żądała „ustalenia, że w skład majątku” uczestników postępowania wchodzą : nakłady na nieruchomość w miejscowości B., gmina R. zabudowanej w latach 2001-2002 domem jednorodzinnym oraz wolnostojącym budynkiem gospodarczym wraz z garażem o łącznej wartości 400.000zł oraz nakłady na nieruchomości położonej w Niemczech w miejscowości (...) A.” B. 27 zabudowanej w latach 1996-2001”.

W istocie zatem wnosiła ona o rozliczenie tych nakładów jako nakładów

z majątku wspólnego na majątki osobiste uczestników postępowania, a jej wniosek

w tej części miał prawne odrębne umocowanie w regulacji art. 45 k.r.o.

Nakłady te nie stanowią zatem składników majątku wspólnego i wobec zgłoszenia przez wnioskodawczynie formalnego wniosków o ich rozliczenie należało formalnie orzec o ich zasadności i w sentencji zaskarżonego orzeczenia zawrzeć jednoznacznie wyrzeczenia o ich zasadności, czego nie uczyniono.

Dlatego w tej części apelacja zaskarża nieistniejące rozstrzygnięcie, wobec czego jest ona niedopuszczalna w rozumieniu 370 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.,

co z mocy tej regulacji prowadziło do jej odrzucenia.

Brak powyższego rozstrzygnięcia powoduje przy tym, że nie jest możliwa instancyjna kontrola zasadności i skutecznie zaskarżonego w ramach apelacji rozstrzygnięcia zawartego w punkcie III zaskarżonego postanowienia (dotyczy ono bowiem w istocie łącznego rozliczenia dopłaty i roszczeń z tytułu poniesionych nakładów z majątku wspólnego) oraz co należy podkreślić uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia powoduje, że skarżąca nie będzie mogła w przyszłości dochodzić rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na jej majątek osobisty i majątek osobisty uczestnika postępowania (art. 567 § 3 k.p.c. w związku art. 688 k.p.c. i art. 618 § 3 k.p.c.)

Czyni to w tej części apelacje uzasadnioną, co w połączeniu z nierozpoznaniem przez Sąd Rejonowy sprawy w części dotyczącej wskazanych powyżej nakładów

z majątku wspólnego na majątki osobiste uczestników postępowania skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Reasumując z podanych względów na mocy regulacji art. 370 k.p.c.

w związku z art. 13 § 2 k.p.c. odrzucono apelację skarżącej w części zaskarżającej nieistniejące orzeczenie o zasadności jej wniosku o rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste wnioskodawczyni i uczestnika postępowania oraz uwzględniając apelację jako uzasadnioną w pozostałej części uchylono zaskarżone orzeczenie i przekazano sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę i formalnie rozpozna wnioski wnioskodawczyni o rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste wnioskodawczyni i uczestnika postępowania.

W toku rozpoznania sprawy zobowiąże pełnomocnika wnioskodawczyni

do jednoznacznego oświadczenia się czy wnosi o dokonanie przez Sąd tłumaczenia

z języka niemieckiego na język polski dokumentów wskazanych w czasie rozprawy apelacyjnej w dniu 14 10 2015r. i czy wnosi o ponowne przeprowadzenie z nich dowodu oraz czy ponawia wskazany w apelacji wniosek dowody o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

W przypadku zgłoszenia takich wniosków formalnie je rozpozna a dopuszczone dowody prawidłowo przeprowadzi.

Orzekając ponownie w sprawie zadba o to, żeby w sentencji orzeczenia zostały zawarte formalne orzeczenia (pozytywne albo negatywne) o zasadności wniosków wnioskodawczyni o rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste wnioskodawczyni i uczestnika postępowania.