Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Mirella Szpyrka

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. i K. K. (1)

przeciwko J. K.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 27 czerwca 2014 r., sygn. akt IV RC 164/14

uchyla zaskarżony wyrok w punktach 1, 3 i 4 i znosząc postępowanie w zakresie czynności procesowych podjętych od dnia 28 maja 2014r., sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Rybniku do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Mirella Szpyrka SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie M. K. i K. K. (1), domagali się od pozwanego J. K. podwyższenia alimentów na rzecz każdego z małoletnich powodów z dotychczasowej kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 1.000 zł miesięcznie. Żądanie pozwu zostało uzasadnione wzrostem potrzeb każdego z małoletnich powodów w zakresie obejmującym bieżące utrzymanie oraz aktualny etap edukacji.

Działający za pozwanego J. K. kurator wniósł o wydanie rozstrzygnięcia zgodnego z uznaniem Sądu.

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 27 czerwca 2014r. zasądził od pozwanego J. K. na rzecz małoletnich powodów M. i K. rodzeństwa K. alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów tj. łącznie 1.400zł, płatne do rąk matki małoletnich powodów A. K. do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 28 maja 2014r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 3 sierpnia 2011r. w sprawie IV RC 168/11 po 300zł oraz oddalił powództwo w pozostałej części. Nadto odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania oraz nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że pozwany i matka małoletnich powodów pozostawali w związku małżeńskim, który został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 26 marca 2009 roku, (sygn. akt II RC 1954/08).

Alimenty na rzecz małoletnich powodów orzeczone zostały wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 3 sierpnia 2011 roku, sygnatura akt IV RC 168/11 w kwocie po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów.

W tym czasie matka małoletnich nie pracowała, zajmowała razem z dziećmi mieszkanie socjalne, czynsz wynosił 168 zł miesięcznie, opłata za prąd - ok. 82 zł miesięcznie, gaz w butlach kosztował 54 zł na dwa miesiące. A. K. pobierała zasiłki rodzinne i dodatki rodzinne. (...) matki małoletnich pokrywał koszty zielonej szkoły, wycieczek szkolnych małoletnich, koszty leczenia i zakupu książek.

M. K. miała wówczas 14 lat, uczęszczała do I klasy gimnazjum, miała indywidualny tok nauczania, pozostawała pod opieką lekarza psychiatry, od czwartego roku życia miała stwierdzoną astmę oskrzelową, przeszła operację kardiologiczną Wydatki na leczenie małoletniej wynosiły 80-100 zł miesięcznie.

K. K. (1) miał 13 lat, uczęszczał do V klasy szkoły podstawowej, był ogólnie zdrowym dzieckiem.

Pozwany pracował wtedy w (...) S.C. w S. i w (...) Sp. z o.o. w S. na podstawie umów zlecenia, zarabiając 1.300-1.400 zł miesięcznie, w okresie od 28 kwietnia 2011r. do 31 maja 2011r. pracował na podstawie umowy o pracę w Firmie (...) w K. jako pracownik budowlany z wynagrodzeniem 1.386 zł .

Małoletnia M. K. ma obecnie 17 lat i uczęszcza do technikum handlowego. Małoletni K. K. (1) ma 16 lat i jest uczniem gimnazjum sportowego o profilu siatkarskim. Koszt utrzymania każdego z małoletnich powodów, wliczając w to wyżywienie, potrzeby związane z zakupem odzieży i środków czystości, koszty edukacyjne, w tym także zakup przyborów szkolnych, podręczników oraz sprzętu sportowego, oraz część kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania przypadającą na małoletnich, kształtuje się na poziomie ok. 1.000 zł miesięcznie.

Matka małoletnich powodów A. K. ma 38 lat, nie pracuje, poza małoletnimi powodami ma na utrzymaniu córkę Z. K., ur. (...), która jest niepełnosprawna od urodzenia. Matka małoletnich pobiera z tego tytułu świadczenie w wysokości 800 zł świadczenie i zasiłek rehabilitacyjny w kwocie 150zł. Na rzecz małoletnich powodów pobiera zasiłek rodzinny w wysokości po 106 zł miesięcznie, nadto we wrześniu bieżącego roku otrzyma dodatkowo po 100 zł na rzecz powodów tytułem jednorazowego dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2014/2015. A. K. mieszka obecnie z konkubentem, który pomaga jej finansowo.

Pozwany J. K. z zawodu jest mechanikiem samochodowym, aktualnie pracuje za granicą. W przeszłości pozwany również wyjeżdżał za granicę do pracy, m.in. pracował w Holandii w firmie drobiarskiej, przy rozbiórce mięsa. Pozwany ma stwierdzoną schizofrenię paranoidalną. Pozwany nigdy nie interesował się małoletnimi powodami, ograniczając się do płacenia alimentów.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy wskazał, przytaczając wcześniej określony art. 133 i 135 k.r.o. zakres obowiązku alimentacyjnego, iż podwyższenie obowiązku alimentacyjnego, zależy od spełnienia przesłanek określonych w art. 138 k.r.o. Sąd wskazał, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 k.r.o. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu.

Sąd Rejonowy po przeanalizowaniu sytuacji materialno - bytowej a także uzasadnionych potrzeb powodów, zarówno natury ekonomicznej jak i edukacyjnych, stwierdził, że od daty zasądzenia ostatnich alimentów zaszły w tym zakresie zmiany uzasadniające podwyższenie zasądzonych na rzecz małoletnich powodów świadczeń alimentacyjnych.

Sąd wskazał, że możliwości zarobkowe pozwanego w porównaniu z okresem poprzedniego orzekania są większe ze względu na podjęcie przez niego pracy w Holandii. Nadto uwzględnił, że koszty utrzymania powodów wzrosły ze względu na ich wiek oraz aktualny poziom edukacji i rozwój zainteresowań (uprawianie sportu przez małoletniego K. K. (1)). Koszty utrzymania każdego z powodów w wysokości po 1.000 zł miesięcznie są w pełni usprawiedliwione. Sąd uwzględnił przy tym, że pozwany, poza dotychczasowymi alimentami w kwocie po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów, nie partycypuje w żaden sposób w kosztach utrzymania dzieci ani też w ich wychowaniu.

Sąd uznał, ze matka małoletnich swój obowiązek alimentacyjny w całości wypełnia poprzez osobiste starania, a jej zdolności zarobkowe oraz wysokość dochodów nie pozwalają na zaspokojenie finansowych potrzeb małoletnich nawet w podstawowym zakresie.

Uwzględniając powyższe, Sąd uznał roszczenie co do zasady za uzasadnione, jednak, ze względu na niemożliwość dokładnego ustalenia sytuacji zarobkowej i majątkowej pozwanego, zasądził od pozwanego na rzecz każdego z dzieci alimenty po 700 zł miesięcznie, oddalając powództwo w pozostałej części.

W ocenie Sądu, kwota alimentów uwzględnia zarówno poziom aktualnych i uzasadnionych potrzeb każdego z małoletnich powodów, obowiązek alimentacyjny ich matki (realizowany zarówno poprzez osobiste starania oraz nakłady finansowe), jak i aktualizuje ona obowiązek alimentacyjny pozwanego jako ojca małoletnich powodów, który od trzech lat łożył na rzecz powodów niewygórowane alimenty, a także uwzględnia istniejącą dysproporcję w możliwościach zarobkowych rodziców małoletnich powodów.

Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał w oparciu o art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., a o kosztach procesu na podstawie art. 102 k.p.c.

Apelację od tego orzeczenia wniósł pozwany podnosząc, że nie jest w stanie łożyć zasądzonych kwot świadczenia alimentacyjnego, gdyż pracuje dorywczo. Określił, iż posiadane zdolności zarobkowe pozwalają łożenie alimentów w wysokości 800 zł. Podniósł także, że nie jest stanie uzyskiwać wyższych dochodów ze względu na stwierdzoną przez biegłych w Szpitalu (...) w R., jak również ukończenie jedynie szkoły specjalnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ustanowił dla pozwanego kuratora procesowego. Zwrócić należy uwagę, że akta sprawy, w szczególności k. 13 na której znajduje się zwrotne potwierdzenie odbioru, nie daje podstaw do stwierdzenia, że miejsce pobytu pozwanego nie było znane. Zarówno z apelacji, jak również dalszych pism procesowych wniesionych przez pozwanego, a także zwrotnego potwierdzenia odbioru zawiadomienia o terminie rozprawy apelacyjnej, jednoznacznie wynika, że miejsce pozwanego nie było nieznane. Pozwany, w czasie postępowania przed sądem I instancji stale przybywał pod adresem wskazanym w pozwie. Zaniechanie zatem zawiadomienia pozwanego i ustanowienia dla niego kuratora na podstawie art. 144 k.p.c. stanowiło pozbawienie pozwanego możności obrony jego praw. Zgodnie zatem z art. 379 pkt 5 k.p.c., świadczyło to o nieważności postępowania przed sądem I instancji od dnia ustanowienia kuratora procesowego (k. 25), tj. od 28 maja 2014r..

Z tych też względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji, w oparciu o art. 386 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Mirella Szpyrka SSO Andrzej Dyrda